Schakelen naar duurzaamheid
Is wegracen nog van deze tijd?
Duurzaamheid speelt een steeds grotere rol in het dagelijks leven. Ook in de wegracesport zijn ze druk bezig met verduurzaming.
​
In het weekend van 27 juni viert de TT haar 100-jarig jubileum. Met het oog op dit jubileum wordt er ook gekeken naar hoe deze sport, met zo'n rijke historie, omgaat met de eisen van morgen.
​
In de reportageserie schakelen naar duurzaamheid wordt er in drie afleveringen vertelt hoe de wegracesport schakelt naar duurzaamheid.
​
Benieuwd? Scroll vooral door!
In deze eerste aflevering wordt er gefocust op het belang van het verduurzamen van de wegracesport.
Want met de groei van de aandacht voor het milieu, kan de wegracesport niet achterblijven.
Wegracesport in cijfers
De wegracesport stoot door logistiek, het racen zelf en andere zaken zoals gebouwen, CO2 uit. Niet alleen zijn de partijen uit deze reportageserie met de verduurzaming bezig, maar ook andere partijen, zoals de FIM (Fédération Internationale de Motocyclisme). Zij werken bijvoorbeeld mee aan het Motonext project.
​
Ook Dorna, de organisatie van het WorldSuperbike kampioenschap en de MotoGP houdt elk jaar een rapport bij waar zij hun bevindingen rondom verduurzaming over het voorgaande kalenderjaar in opstellen. In 2023 was de uitstoot van de MotoGP 98,699 ton CO2. Dit is minder ten opzichte van 2022. Toen was de uitstoot namelijk 101,079 ton. 1% van de uitstoot van vorig jaar is maar van de motoren zelf. De rest van de uitstoot zit hem in het reizen, accommodaties en het evenement.
​
​Doel
Ook al blijft de uitstoot dus veel, ​Dorna geeft in hun ESG Annual Report van 2023 aan dat het hun doel is 'om de drijvende kracht te zijn achter de duurzame transformatie van de motorsport.'
​
Dit doen ze door bijvoorbeeld na te denken over de manier van reizen. De pallets waar alle vracht in staat zijn geoptimaliseerd waardoor ze beter in de vliegtuigen passen. Ook worden er nieuwe vliegtuigen ingezet. Dorna gebruikt nu de Boeing 777-F. Deze vliegtuigen hebben een lager brandstofverbruik dan de vliegtuigen waar eerder mee gevlogen werd, de Boeing 747. Het bruikbare volume kan in het nieuwe vliegtuig tot ongeveer 98% gemaximaliseerd worden, mede dus door die pallets. ​​​​​
​
Oftewel, de organisatie van de wegracesport zit er flink bovenop. Maar wanneer ze milieu neutraal zijn zeggen ze niet. Er zijn geen plannen gepubliceerd, op een paar na, die lees je verderop op deze site.
​
In de tweede aflevering wordt er gefocust op wat er al gedaan wordt aan verduurzaming in de wegracesport.
Want de sport staat niet stil op gebied van innovaties.
Waarom 4-takt motoren schoner zijn dan 2-takt motoren
In de tweede aflevering van de reportageserie Schakelen naar duurzaamheid heeft Wilco Zeelenberg het over de grootste verandering die hij heeft meegemaakt in de 40 jaar die hij actief is in de motorsportwereld. Deze verandering is, naast het transporteren van al het racemateriaal, de verandering van 2-takt- naar 4-taktmotoren.
​
Maar wat houdt dit nou precies in? Wat zijn 2-takt- en 4-taktmotoren en waarom is die verandering beter voor het milieu? Om daar inzicht in te krijgen zal er in dit stuk zo gemakkelijk mogelijk een uitleg gegeven worden. Eerst moet er dan even uitgelegd worden, hoe een motorblok werkt.
Bekijk ook de video van SBT - Clearwater FL - https://youtu.be/hV3LImCslpo?si=hb579f-ofxC6lsLN. Daar wordt ook uitleg gegeven aan de hand van video's.
​
Een motorblok bestaat uit cilinders, jeweetwel, van die holle buizen waar je doorheen kan kijken. In die cilinder zit een zuiger, dit is eigenlijk een soort ijzeren blokje dat precies in de cilinder past.
Dit deel is bij beide motorblokken gelijk. Nu komt het verschil.
​
Zo gaat het bij een 2-taktmotor:
Via de inlaat komt een mengsel van benzine, lucht EN smeerolie in de cilinder. Onthoud die smeerolie goed want die komt terug. Omdat het mengsel van benzine en lucht door een mechanisme gaat dat beweegt moet er smeerolie aan de brandstof toegevoegd worden, anders loopt dat bewegende mechanisme op den duur vast.
Door de verbranding van dit mengsel wordt deze zuiger in die cilinder naar beneden geduwd en gaat die dus op en neer. Wanneer de zuiger omhoog gaat is er ruimte voor het mengsel om naar binnen te stromen en kan er druk opgebouwd worden om de brandstof te verbranden. Dat gebeurt door een vonkje van de zogeheten bougie. Wanneer de zuiger daarna weer naar beneden gaat, gaat het mengsel dat binnen is gekomen via een klein zijpaadje naar boven en gaan de uitlaatgassen (de verbrande brandstof) naar de uitlaat.
​
Meerdere handelingen worden in één keer gedaan. In totaal gaat de zuiger één keer naar beneden en één keer naar boven. Dat zijn twee ‘slagen’. Vandaar de naam: 2-taktmotor.
​
Bij een 4-taktmotor gaat het net wat anders:
Ook hier komt uit de inlaat een mengsel van benzine en lucht, maar zonder de smeerolie. Die is namelijk niet meer in dit onderdeel nodig. De 4-taktmotor heeft namelijk een extraatje. Die heeft nog twee extra klepjes. Die klepjes openen en sluiten de inlaat en uitlaat. Hierdoor is dat zijpaadje dat een 2-taktmotor wel heeft niet meer nodig.
​
Door de verbranding van het mengsel wordt ook hier de zuiger in de cilinder naar beneden geduwd en gaat die dus op en neer. Wanneer de zuiger omlaag gaat, gaat ook het klepje open van de inlaat. Wanneer de zuiger weer omhoog komt, ontstaat er druk. Daarna gaat de zuiger weer naar beneden omdat er verbranding ontstaat door het vonkje, waarna de zuiger weer omhoog gaat om de uitlaatgassen de uitlaat in te sturen.
In totaal gaat de zuiger twee keer naar beneden twee keer naar boven. Dat zijn vier ‘slagen’. Vandaar de naam: 4-taktmotor.
​
Maar waarom is die 4-takt dan beter dan die 2-takt?
Dat zit zo. In de 2-takt zit dus smeerolie in het benzinemengsel. Een product dat niet gemaakt is om te verbranden en roet oplevert. Er komen dus eigenlijk overbodig veel CO2 stoffen in de lucht. Daarnaast is de brandstof helemaal niet zo volledig mogelijk verband, omdat er maar twee stappen gezet zijn om het te verbranden. Daardoor worden benzinedelen zo de lucht in gegooid. Die stoffen gooi je gewoon weg.
De 4-taktmotor zet extra stappen en gebruikt geen smeerolie in het mengsel, wat maakt dat de CO2-uitstoot drastisch minder is dan die van een 2-taktmotor.
​
Dus, nu weet je het! Waarom een 4-taktmotor beter is voor het milieu dan een 2-taktmotor.
In deze laatste aflevering wordt er gefocust op de impact die verduurzamingsmaatregelen in de wegracesport hebben op de sport zelf én de rest van de wereld.
Want door verduurzaming in de wegracesport verandert er een hele hoop.
De plannen van de wegracesport
​​​​​​
​Om te beginnen, kan je wel zeggen dat het Motonext project een stap maakt in de plannen. In de videoreportage worden deze plannen al benoemd. De FIM (Fédération Internationale de Motocyclisme) is namelijk betrokken bij het project. Het heet ook niet voor niks 'FIM Inovation Project'. Maar dat is niet het enige, ook motorfabrikant Yamaha, olie leverancier Putoline, bezine-ontwikkelaar ETS, vezelspecialisten, bandenfabrikant Pirelli en remblokspecialist SBS helpen met het project.
​
Daarnaast zijn de KNMV (Koninklijke Nederlandse Motorrijders Vereniging) en dus de FIM betrokken bij het project van het Supersportteam Ten Kate.
​
Dorna​
Dorna heeft zelf ook plannen voor het verduurzamen van de sport. Sinds 2024 gebruiken de klassen binnen de MotoGP alleen maar brandstoffen die voor minimaal 40% bestaan uit niet-fossiele brandstoffen.
Tegen 2027 moet dit percentage opgeschroefd zijn naar 100%.
​
De brandstoffen komen uit het laboratorium door middel van componenten die verkregen zijn via koolstof afvangsystemen. Dat helpt de CO2 uit de lucht te verwijderen. De tweede optie is brandstoffen uit afval en biomassa. Dat zijn brandstoffen die zijn afgeleid van gemeentelijk afval en biomassa. Op die manier kunnen afvalstoffen worden hergebruikt.​​​
​
De sport is dus echt wel bezig met de blik op de toekomst. Maar wanneer de sport CO2-neutraal is, voornamelijk rondom transport, is nog niet duidelijk.
Hoi! Wat leuk dat je mijn afstudeerproductie hebt bekeken.
Ik zal nog even wat over mijzelf vertellen, dan heb je een beeld bij de maker van dit stuk.
​
Als geboren en getogen Assenaar, kijk ik altijd toch met een klein schuldgevoel naar de MotoGP en WorldSuperbike. Daardoor vroeg ik mij af wat er nou eigenlijk achter de schermen gebeurt bij die evenementen.
​
Want met het vooroordeel dat mensen hebben dat de motorsportindustrie alleen maar vervuild, wilde ik eens met een kritische blik kijken of dit ook echt zo is.
​
Ik hoop dat je mijn productie interessant vond!
​
Als je nog vragen hebt, laat het vooral weten via Instagram: @schakelen_naar_duurzaamheid
​
Misschien spreken wel elkaar daar wel eens.
